Dijital teknolojinin erken kullanılması, çocukların dil becerilerini geliştiriyor, onların sosyal gelişimi ve yaratıcılığını destekliyor. Ancak, belirli bir yaşın altında olan çocukların uygunsuz içeriklerle karşılaşabileceği veya daha onlardan daha büyük çocukların çevrimiçi yaptıklarını kopyalamaya başlayabilecekleri için küçük çocuklar açısından internet güvenliği büyük önem taşıyor. Günümüzde çocuklar çevrimiçi dersleri, eğlenceleri ve iletişimleri için elektronik cihazlara güveniyor. İnternet, öğrenmek, alışveriş yapmak, oyun oynamak ve arkadaşlarıyla konuşmak için harika bir yer olabilir. Birçok çocuk, çevrimiçi ortamda nasıl güvende olacaklarını bilmediklerinden başınıza hiç istemediğiniz olayların gelebilmesi yüksek bir ihtimal taşıyor. Her zaman eylemlerinin sonuçlarını düşünemeyebilirler, bu da kendileri hakkında çok fazla bilgi paylaşmalarına neden olabilir. Siz bir ebeveyn olarak çocuğunuzu güvende tutmak için direk olarak yasaklar koymadan önce onlara, çevrimiçi tehlikelerden bahsederek ve öğreterek, internet ilgili her şeyden haberdar olmalarını sağlayabilirsiniz. Çocuklarınızı güvende tutmak için, var olan farklı çevrimiçi tehlike türleri hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir.

Çocuklar internette pornografi ve müstehcen dil gibi uygunsuz içeriklere kolayca rastlayabiliyor. İnternet ortamında başkalarından siber zorbalık ve siber taciz olasılığına da maruz kalabilirler. Bu gibi durumlarda, çocuğunuz tüm bu tehditlerle karşılaştığı anda ne yapması gerektiğini bilmesine ve çevrimiçi ortamda akıllı kararlar vermesine yardımcı olabilirsiniz. Her yaşta farklı uygulamalar ile güvenlik önlemleri alabilirsiniz. Çocuğunuzun gelişimine göre onların internet güvenliğini sağlayabilir ve özgürlüklerinin kısıtlandığını hissetmemelerine olanak tanıyabilirsiniz. Çocuğunuz ile konuşmak ve onunla birlikte bazı sınırlamalar getirmek, hem küçük yaşta özgüvenini artırmasına yardımcı olacak, hem de kendisini disipline ederek, sınırlarını belirleyebilecektir. Çocuğunuzun çevrimiçi olarak neler yapabileceğini ve yapamayacağını, interneti nerede kullanabileceğini, çevrimiçi olarak ne kadar zaman geçirebileceğini, ziyaret edebileceği siteleri ve paylaşabileceği bilgilerin türünü birlikte netleştirebilirsiniz.

Çocuklar için İnternet Güvenliği Neden Önemlidir?

Okul çağındaki çocuklar videolara bakmak, oyun oynamak, arkadaşları ve aileleriyle bağlantı kurmak için çevrimiçi olmayı seviyor, okul ve ev ödevi için interneti kullanıyor. Bunu bilgisayarları, cep telefonlarını, tabletleri, TV’leri ve oyuncaklar da dahil olmak üzere internete bağlı diğer cihazları kullanarak yapabiliyor. Bu çağdaki çocuklar, çevrimiçi ortamda bağımsız olmaya başladıkları ve denetimsiz olarak çevrimiçi olabilecekleri için daha fazla internet güvenliği ihlal riskleri bulunuyor. Çocuğunuz interneti başkalarıyla iletişim kurmak için sosyal medyayı kullanıyorsa, tehditlerin çokça artma ihtimali daha yüksek olabiliyor. Pratik olabilecek bazı internet güvenlik önlemleri aldığınız zaman, çocuğunuzu potansiyel olarak zararlı veya uygunsuz içerik ve etkinliklerden korumuş oluyorsunuz. Bu sayede çocuğunuzun çevrimiçi deneyimi en iyi şekilde yaşamasına olanak tanıyarak, öğrenmesine, keşfetmesine, daha yaratıcı olmasına, arkadaşları ve aileleri ile bağlantı kurmasına izin verebiliyorsunuz.

Okul çağındaki çocuklar için internet güvenliği riskleri genel olarak dört ana türde toplanabiliyor.

İçerik Riskleri

Küçük çocuklar için bu riskler, yanlışlıkla karşılaştıkları takdirde üzücü, kötü veya başka bir şekilde rahatsız olabilecekleri şeyleri içerebiliyor. Tüm bunlara oyunlardaki cinsel içerikler, pornografik görüntüler, hayvanlara eziyet edilen video veya fotoğraflar ve gerçek ya da benzetilmiş şiddet içerikleri de dahil olabiliyor.

Temas Riskleri

Bu riskler, çocukların tanımadıkları kişilerle veya çevrimiçi ortamda çocuk gibi davranan yetişkinlerle temas kurmasını içeriyor. Böyle durumlarda, bir çocuk yabancılarla kişisel bilgilerini paylaşmaya, açılır mesajlara tıkladıktan sonra iletişim bilgilerini sağlamaya veya çevrimiçi tanıştığı biriyle şahsen buluşmaya ikna edilebiliyor.

Davranış Riskleri

Davranış riskleri, çocukların başkalarına zarar verebilecek şekilde davranmaları konusunda zorlayıcı veya tam tersine bu tür davranışların kurbanı olmalarına maruz bırakılabiliyor. Eğer aynı cihazı bir başkası daha kullanıyor ise o kişinin yarattığı bir oyunu veya işi, yanlış kullanım esnasında istemeden de olsa çocuk bozabiliyor veya silebiliyor. Diğer bir davranış riski ise, yanlışlıkla yapılabilecek uygulama içi satın alma işlemlerini kapsıyor.

Sözleşme Riskleri

Bu türdeki riskler, çocukların bilmedikleri veya anlamadıkları haksız sözleşmelere, hüküm veya koşullara imza atmalarını kapsamaktadır. Örneğin çocuklar, bir işletmenin kendilerine uygunsuz pazarlama mesajları göndermesine, kişisel bilgilerinin alınmasına veya aile verilerinin toplanmasına olanak tanıyan bir butonu barındırabiliyor. Çocuklar, internet güvenliği zayıf olan ve onları kimlik hırsızlığına veya dolandırıcılığa açık bırakan bir oyuncak, uygulama veya cihaz kullandığı zaman, karşılaştıkları tehlikeler karşısında ne yapmaları gerektiğini çözemeyebiliyor.

Ebeveynler Çocuklarını İnternette Güvende Tutmak İçin Neler Yapabilir?

Çocukların internet güvenliğine yönelik tehditler arasında mahremiyetin ihlal edilmesi, siber zorbalık, cinsel içerikli mesajlaşma ve tacizler sayılabiliyor. Onları korumaya yönelik seçenekler arasında ebeveyn denetimleri, uygulamalar ve izleme yazılımları elbette ki ilk seçenekler arasında bulunuyor. Fakat çocuklarınızı güvende tutmanın bir başka etkili yolu ise, onlarla çevrimiçi riskleri konuşmak, bu gibi risklerden nasıl kaçınıldığını öğretmek ve bir şeyler ters gittiği zaman size güvenle gelebileceklerini onlara anlatmak yer alıyor.

Daha az sokağa çıkan, daha az birebir arkadaşları ile oyun oynayan çocukların dünyasında, internetin öneminin tüm ebeveynler farkına varıyor. Teknolojinin içine doğan çocukların, internet dünyasından uzak tutulamayacağı yüzyılda, onların güvenliğini maksimum derecede sağlayabilmek için basit ve kontrollü adımlar yer alıyor.

• İnternet aktivitelerini izleyebilir ve çocuklarınızın bilgisayarını evin ortak bir alanında tutabilirsiniz.
• Çocuğunuzun tarayıcı geçmişini sık sık kontrol edebilirsiniz.
• Güvenlik yazılımlarını ve bunlara bağlı olarak güvenlik araçlarını kullanabilirsiniz.
• Tarayıcınız veya internet servis sağlayıcınız aracılığıyla gizlilik ve güvenlik özelliklerini etkinleştirebilirsiniz.
• Çocuğunuzun başka hangi bilgisayarları veya cihazları kullandığını bilmeniz halinde gerekli önlemleri alabilirsiniz.
• Çocuklarınızın cihazlara koymuş olduğu şifreler var ise bunların neler olduğunu mutlaka bilmelisiniz.
• Eğer çocuğunuzun davranışlarında, siber zorbalığa veya çevrimiçi olarak cinsel saldırganla temas ettiğine dair farklı bir hisse kapılırsanız, anında müdahale edebilirsiniz.
• Çocuklarınızın en az on üç yaşına gelene kadar herhangi bir sosyal medya hesabı açmadığından veya sosyal medya uygulamaları indirmediğinden emin olabilirsiniz.

Çevrimiçi etkinliklerini izleyecek, tarama geçmişlerini takip edecek ve şifrelerinin bir kopyasını tutacaksanız bunu açıkça çocuğunuza belirtmelisiniz. Çocuklarınızın çevrimiçi etkinliklerini onlara söylemeden gözetlemek, daha sonra öğrenmeleri halinde size olan güvenlerini sarsabilecektir.

Çocuklarınıza Cihazlarını Sorumlu Şekilde Kullanmayı Nasıl Öğretirsiniz?

Çocuğunuza ilk akıllı telefonunu verdiğiniz zaman, çevrimiçi güvenliğini nasıl sağlayacağını öğretmeniz için en doğru zamanlardan biri olabilir. Ne yazık ki, siber güvenliği açısından akıllı telefonlar, ek risklerle birlikte hayatınıza giriyor. Çocuklarınızın bir akıllı telefonun kişisel bir eşya olduğunu ve başka bir arkadaşlarına vermemeleri gerektiğini, onlardan başka kimsenin kullanmaması gerektiğini anladığından emin olmanız önem taşıyor. Telefonlarını paylaşmak, özel bilgileri ifşa edebilir veya birisinin onları çevrimiçi olarak taklit etmesine izin verebilir. Farklı bir kimse tarafından uygunsuz bir metin, yorum veya fotoğraf gönderilir ya da yayınlarsa, bunun tehlikeli olabileceğini ve onlara nasıl zarar verebileceğini çocuklarınıza anlatabilirsiniz.

Çocuklar, genellikle gördükleri bir şeyi eğer o an sahip olabiliyorlarsa, heyecandan dolayı aniden alabilir ve uygulamaya sokabilirler. Böyle bir durumla karşılaşmamak için onları önceden uyararak, sizin haberiniz ve onayınız olmadan herhangi bir uygulama indirmemeleri gerektiğini nedenleriyle birlikte açıklayabilirsiniz. Akıllı cihazlar, bazen sizlerin de fark edemeyeceği kadar karmaşık bir şekilde bilgilerinizi bir başkasına gönderebiliyor. Konum servisleri, çoğu zaman fark edemeyeceğiniz şekilde açık kalabiliyor. GPS, telefondan çevrimiçi yayın yaparken çocuğunuzun konumunu verebilir. Telefonu satın almadan önce, haritalar için GPS kullanmaya devam ederken fotoğraflar ve diğer gönderiler için konum servislerinin nasıl devre dışı bırakılacağını öğrenebilirsiniz. Güvenli ve sorumlu bir şekilde çevrimiçi davranış kurallarını öğretmek, çocuğunuzun interneti daha sorumlu ve keyifli bir şekilde kullanmaya itebiliyor.

İnternet Güvenliği İçin Teknik Olarak Yapılması Gerekenler 

Çocuklarınız ile her ne kadar konuşsanız ve onları siber saldırıların neler yapabileceğinden bahsetseniz bile, bazen uygulama durumunda sıkıntılar yaşanabilir. İstemeden de olsa, kötü niyetli kişi ve yazılımlarla karşılaşan çocuklarınız, durumun farkına varmayabilir ve akıllı şekilde karşılık veremeyebilir. Böyle durumlarda teknik olarak internet güvenliğini sağlayabileceğiniz bazı yöntemler bulunuyor.

Çocuğunuzun Cihazlarında Ebeveyn Denetimi Araçlarını Etkinleştirin

Her ne kadar ilgili ebeveynler olsanız da, tüm gün boyunca çocuklarınızın başında durabilmeniz elbette ki mümkün olamıyor. Çocuklarınız internette gezinirken, onlara uygun olmayan site ve uygulamaları engelleyebilmek için ücretsiz olan bazı ebeveyn kontrolü sağlayan seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Bu denetim araçları için internet sağlayıcınız ile iletişime geçebilirsiniz.

Çocuklarınızın Tarayıcılarında Ebeveyn Denetimlerini Ayarlayın

Güvenlik uzantıları ve eklentileri, tarayıcının güvenliğini artırmak ve özelleştirilmiş ebeveyn denetimi özellikleri sağlamak için bulunuyor. Bunlar, Google Chrome için kullanılabilen birçok ebeveyn denetimi ve güvenlik uzantısı olabiliyor. Blocksi Web Filtresi ile ebeveyn kontrolünü sağlayarak, yetişkin içeriklerini engelleyebilirsiniz. Uzantılardan herhangi birini yükledikten sonra, çocuklarınızın çevrimiçi izlediği içeriği filtreleme seçeneğine sahip olacaksınız. Bu uzantılar, çocuklar için uygun olmadığı düşünülen büyük bir web sitesi havuzunu tutuyor. Yalnızca yetişkinlere uygun içerik sitelerini değil, aynı zamanda bazı kötü niyetli yazılımların bulaştığı siteler ile kimlik avı korsanlarını da engelliyor. Ebeveyn denetimlerini açmak için çocuklarınızın cihazlarında, her tarayıcıda Google tercihlerini açarak kontrollü güvenli arama seçeneklerini aktifleştirebilirsiniz.

Android Cihazlarda Ebeveyn Kontrolünü Ayarlayın

Google Play üzerinden indirebileceğiniz güvenilir uygulamalar ile aktivite raporlarını görüntüleyebilir, uygulamalar için zaman sınırları belirleyebilir ve cihazlarını uzaktan kilitleyebilirsiniz. Rehberli indirme özelliği olan uygulamalarda, çocuklarınız sizin onayınız olmadan herhangi bir uygulama yükleyemiyor. Ayrıca, çocuğunuzun Android cihazını yanlarında taşıdığı sürece Google Haritalardaki konumunu izlemenize de olanak tanıyor.

Apple Cihazlarda Ebeveyn Denetimini Ayarlayın

Apple işletim sistemi bulunan cihazlardaki talimatlar biraz daha uzun oluyor. Mac, iPhone ve iPad’ler için gerekli olan tüm kaynaklara internet üzerinden kolayca ulaşabilirsiniz. Bu nedenle, tüm adımları içeren bu bağlantıya tıklayarak, ebeveyn denetim ayarlarınızı hızlıca yapabilirsiniz.  Çocuklarınızın cihazlarında uygunsuz içeriği engellemek için ebeveyn denetimi araçlarını kullanmanız gerekiyor.

Bir Acil Durum Planı Hazırlayın

Bazı siber saldırılar o kadar karmaşık ve iyi planlanmıştır ki, dikkatli kullanıcılar bile ne yazık ki kurban olabiliyor. Sağlam güvenlik yazılımları bile bazı gelişmiş kötü amaçlı yazılım türlerini tespit etmekte başarısızlığa uğrayabiliyor. Bu nedenle, çocuğunuzun yanlışlıkla herhangi bir siber saldırıya uğraması durumunda hazır bir acil durum planınız olması size avantaj sağlayabiliyor. Bu gibi durumlarda kullanabileceğiniz bazı yararlı kaynaklara göz atabilirsiniz.

Fidye Yazılımı Şifre Çözme Araçları

Fidye yazılımları tıpkı adam kaçırmaya benziyor. Arasındaki fark, çocukların kendisinden ziyade onların verilerini veya cihazlarını kontrol etmeyi içeriyor. Bir fidye yazılımı saldırısında, bir siber suçlu verilerinize veya cihazınıza erişimi engeller ve erişimi geri vermek için sizden para isteyebiliyor. Her şeyden önce, çocuğunuzu bu tür dolandırıcılıktan haberdar etmeli ve panik yapmamasını söyleyebilirsiniz. Verilerinizin kilidini açabilecek bazı ücretsiz şifre çözme araçları, cihaza hangi tür fidye yazılımının bulaştığını belirlemenize de yardımcı olabiliyor.

Cihazın Belleğini Silme Araçları

Virüs türleri, solucanlar, fidye yazılımları, truva atları dahil olmak üzere, çok sayıda kötü amaçlı yazılım türünü, cihazlarınızın belleğinden tamamen silebileceğiniz ücretsiz araçlar yer alıyor. Ancak, yeteri kadar koruma sağlayamazsanız, cihazınızın tüm kayıtlı verilerini kaybedeceğinizi ve bundan sonra hiçbir şeyi kurtaramayacağınızı unutmamanız önem taşıyor. Her şeye rağmen bu durumun olumlu yanları da bulunuyor. Tüm kötü amaçlı yazılım izlerinden arınarak, çocuğunuzun cihazını rahatlıkla kullanmasına olanak tanıyabilirsiniz.

Kimlik Avını Bildirin

Kimlik avı, hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyen, giderek yaygınlaşan bir siber saldırı türüdür. Çocuğunuz bir kimlik avı saldırısının kurbanıysa, seçeneklerinizi değerlendirerek, ayrıntılı bir şikayette bulunabilirsiniz. Yaptığınız şikayeti mutlaka diğer kullandığınız sosyal medya platformlarında ve uygulamalarınızda bildirerek, kaynaklarınızı kurtarabilirsiniz. 

Şifreleri Değiştirin

Çocuklarınızın hesabının ele geçirildiğini düşünüyorsanız, diğer tüm çevrimiçi hesapların şifrelerini farklı bir şifreyle değiştirmelisiniz. Hesabınızın herhangi bir veri ihlali olayına maruz kalıp kalmadığını görmek için çocuğunuzun e-posta adresini düzenli olarak kontrol edebilirsiniz.